Dereń kwiecisty (Cornus florida) 'Rainbow'

'
      Wiosna jest bez wątpienia najbardziej ukwieconą porą roku. Gdy tylko się ociepli, z ziemi szybko wysuwają swe główki kwiaty cebulowe, ogrody skalne pokrywają się kwietnymi kobiercami, drzewa owocowe rozwijają pąki oraz rozkwitają bardzo efektowne azalie i rododendrony. Dołączają także inne kwitnące krzewy, a wśród nich stosunkowo rzadko spotykane w naszym kraju derenie kwieciste o białych, różowych, czerwonawych, a nawet dwukolorowych kwiatach.

     Dereń kwiecisty (Cornus florida) pochodzi z Ameryki Północnej, gdzie osiąga wysokość od 10-15 metrów. Rośnie głównie we wschodniej części kontynentu, obejmując swym zasięgiem ogromny obszar - od prowincji Ontario w Kanadzie, poprzez Stany Zjednoczone, aż do Meksyku.

     W mojej ocenie jedną z piękniejszych odmian jest dereń kwiecisty (Cornus florida) 'Rainbow'; krzew ozdobny zarówno z kwiatów, jak i liści.

Ma wyprostowane pędy i często nieregularny pokrój – zbliżony do owalnego lub w formie odwróconego stożka. Mocno się rozgałęzia i czasem rozrasta dość szeroko na boki. Dereń kwiecisty nie jest w pełni mrozoodporny, dlatego w Polsce sadzony jest głównie w cieplejszych, południowo-zachodnich rejonach. W tych częściach kraju, gdzie zimy są ostre może wymagać zimowej ochrony - osłaniania lub kopczykowania podstawy krzewu. Na pewno przez kilka lat (2-3) warto zapewnić takie zabezpieczenie młodym dereniom; nawet włącznie z okryciem całej rośliny. Z wymienionych powodów derenia kwiecistego najlepiej sadzić na stanowiskach słonecznych, ciepłych i osłoniętych od zimnych wiatrów. Dobrze toleruje również miejsca półcieniste, wówczas jednak może słabiej kwitnąć lub kwiaty mogą pojawiać się tylko w lepiej oświetlonych partiach krzewu. Zadowoli się przeciętnie żyznymi glebami – nie jest w tym względzie bardzo wymagający, choć zdecydowanie lepiej i zdrowiej rośnie na glebach zasobnych, o większej zawartości próchnicy. Ziemia powinna być przepuszczalna, choć równocześnie zachowująca pewną wilgotność. Najlepiej, gdy odczyn podłoża jest kwaśny do obojętnego (dobrze jest wcześniej zmierzyć wartość pH). Wszystkim kultywarom derenia kwiecistego wyraźnie nie odpowiada podłoże wapienne.

     W naszych warunkach klimatycznych odmiana 'Rainbow' dorasta do wysokości 3-5m. Ma eliptyczno-jajowate liście o długości około 10cm, barwy żywozielonej, z nieregularnym żółtym obrzeżem. Mają gładką powierzchnię górną z wyraźnie widocznymi parami nerwów i jaśniejszy, lekko srebrzysty spód.

Z końcem lata liście zaczynają się przebarwiać na czerwono i fioletowo, stanowiąc piękny akcent w jesiennym ogrodzie.

Już wtedy na zakończeniach drobnych gałązek można dostrzec niewielkie, okrągłe pąki. Ponieważ są wrażliwe na niską temperaturę, w rejonach o mroźnych zimach mogą przemarzać. Gdy tak się stanie, krzew z uszkodzonymi pąkami niestety nie zakwitnie na wiosnę.

Jeśli jednak roślina ma odpowiednie stanowisko, a zima nie była zbyt mroźna, na wiosnę jej gałęzie pokrywają się masą efektownych, białych kwiatów. Rozwijają się one tuż przed pojawieniem żółtozielonych liści. Kwitnienie ma miejsce najczęściej na przełomie kwietnia i maja.

Tak naprawdę na kwitnącym krzewie widoczne są nie pojedyncze kwiaty, a całe kwiatostany, z których każdy otoczony jest czterema białymi podsadkami.

Stanowią one rozrośnięte, najbardziej zewnętrzne pary łusek otaczających pąki kwiatostanowe. Wyglądają jak płatki - początkowo są kremowo-beżowe, stopniowo powiększają się i bieleją, by w końcu dojść do 4cm długości.

Natomiast same kwiaty są drobne i niepozorne. Zebrane w niewielkie, kuliste kwiatostany, o średnicy nieco większej niż 1cm, mają kremowo-zielonkawy lub żółtawy kolor płatków. Są obupłciowe z widocznymi po rozwinięciu pręcikami i znamionami słupków. Nie wydzielają zapachu.

      W zależności od pogody kwitnienie trwa od dwóch do trzech tygodni, po czym płatkowate podsadki opadają, a z zapylonych kwiatów powstają pojedyncze owocki. Każdy z nich składa się z pestki otoczonej cienką warstwa miąższu. Owoce mają jajowaty kształt, gładką, błyszczącą skórkę i atrakcyjną, pomarańczowo-czerwoną barwę. W naszych warunkach klimatycznych zawiązywane są sporadycznie, choć w krajach cieplejszych niż Polska dereń kwiecisty jest krzewem ozdobnym również z owoców.

      Przyznam, że zastanawiałam się czy dereń kwiecisty można z czystym sumieniem polecić jako krzew wytrzymały i niewymagający, ponieważ na terenie naszego kraju nie jest w pełni mrozoodporny.  Ponadto nie zawsze zakwitnie…
Jednakże, po latach uprawy, mogę stwierdzić, że jest krzewem nie sprawiającym większych kłopotów. Podstawowym warunkiem jest tu właściwe stanowisko: w moim ogrodzie krzew jest posadzony w ciepłej, przepuszczalnej, choć równocześnie mało żyznej ziemi. Dłużej utrzymującą się wilgotność podłoża zapewnia 10-centymetrowa warstwa drobnego, płukanego żwiru rzecznego (bez stosowania maty szkółkarskiej!). Ponieważ dereń kwiecisty nie toleruje wysokiego zasolenia gleby, nawożę rzadko, raz na 2-3 lata. Od wyziębiających i wysuszających zimowych wiatrów chronią go: żywopłot z tui oraz wysokie, gęste sosny (czarna i himalajska) rosnące od jego zachodniej strony.
Krzew radzi sobie znakomicie i, po początkowych dwóch latach powolnego wzrostu, obecnie rośnie zaskakująco szybko – aby ograniczyć jego wzrost, po kwitnieniu w 2014 roku przycięłam gałęzie i zmniejszyłam wysokość krzewu o prawie 1,5 metra!
Od momentu posadzenia dereń kwiecisty (Cornus florida) 'Rainbow' tylko raz nie wydał kwiatów – po wyjątkowo srogiej zimie w 2012 roku. Nawet wtedy jednak nie przemarzła ani jedna gałąź i pięknie wybarwiony krzew stanowił ozdobę mojego ogrodu, podobnie jak w latach poprzednich, a także tych następnych. Od tego czasu dereń kwiecisty rośnie już bez żadnej zimowej ochrony.
Początkowo, po zakupie, gdy była to wciąż nieduża roślina, dereń cierpiał z powodu choroby grzybowej – miał liczne plamy na liściach. Przez pierwszy rok uprawy te z liści, które były mocno zaatakowane, usuwałam i paliłam. Krzew był także opryskiwany i podlewany różnymi środkami przeciwgrzybowymi (naprzemiennie). Dzięki temu, w ciągu dwóch lat, całkowicie pozbyłam się groźnej i szpecącej listowie choroby.
Z moich obserwacji wynika, że krzew ten nie jest przesadnie wrażliwy na występujący czasem niedobór wody – w warunkach mojego ogrodu wystarczają mu zwykłe opady atmosferyczne. Nawet podczas długotrwałego braku deszczu nigdy nie był dodatkowo podlewany.
Dereń kwiecisty (Cornus florida) 'Rainbow' nadaje się zarówno na ogrodowy soliter, jak i na rabaty, gdzie może urozmaicać bylinowe nasadzenia. Chociaż jest ozdobny przez cały sezon wegetacyjny, to dwa razy w roku może stać się wyjątkowo atrakcyjną wizytówką ogrodu - gdy kwitnie i gdy się jesiennie przebarwia.

Znakomita roślina, polecam!