Lycaste aromatica  (Graham ex Hooker) Lindley 1843

Sekcja: Aromaticae

Synonimy: Colax aromaticus (Hooker) Sprengel 1826, Maxillaria aromatica Hooker 1826, Maxillaria consobrina Beer ex Schlechter, Lycaste consobrina Rchb.f 1852, Lycaste aromatica var. majus auct 1926, Lycaste suaveolens Summerhayes 1931, Lycaste aromatica var. hartleyorum Oakley 2001, Lycaste aromatica var. retroflexa Oakley 2001.

Gatunek ten występuje na dużym obszarze obejmującym Meksyk, Gwatemalę, Nikaraguę, Honduras i Salwador, w wilgotnych i mglistych lasach tropikalnych, gdzie część drzew traci okresowo liście, w ciepłych lasach dębowych oraz w wąwozach wzdłuż strumieni. Spotykany jest na wysokości 900-2000m n.p.m.. Jest to od średniej do dużej wielkości storczyk, rosnący epifitycznie na omszonych konarach drzew lub porastający wilgotne wapienne klify (litofit). Okazjonalnie spotykany jest także jako roślina gruntowa.
Lycaste aromatica w okresie intensywnego wzrostu korzysta z ciepłej temperatury, umiarkowanego zacienienia oraz z dużej ilości wilgoci w powietrzu i podłożu. Rozrasta się sympodialnie, tworząc dość duże, jajowate, lekko spłaszczone i pożłobione pseudobulwy osiągające 7-8cm wysokości. Są one otoczone kilkoma, przechodzącymi w liście, włóknistymi osłonkami. Na szczycie młodej pseudobulwy osadzona jest para wydłużonych, lancetowatych, ostro zakończonych liści, z dobrze widoczną podłużną nerwacją. Bywa, że pojawiają się trzy liście. Ich długość może dochodzić do ponad 50cm, zaś szerokość do 10cm. Są żywo zielone i mają lekko błyszczącą powierzchnię.

Pod koniec sezonu wegetacyjnego w środowisku naturalnym obniża się temperatura oraz zmniejsza ilość wody dostępnej dla roślin. Gatunek ten traci wtedy całe ulistnienie, które stopniowo żółknie, brązowieje i opada. Na czubkach pseudobulw po liściach pozostają dwa, a czasem trzy, charakterystyczne kolce.

Storczyk zakwita w stanie bezlistnym, z początkiem nowego sezonu wegetacyjnego, w okresie od wiosny do lata. Mój storczyk czyni tak regularnie każdego roku na przełomie kwietnia i maja. Kwiaty wydają najmłodsze, dojrzałe w poprzednim roku, pseudobulwy. Pędy kwiatowe pojawiają się u podstawy i wyrastają wraz z liśćmi nowych przyrostów.

Na 15-centymetrowych łodygach, otoczonych skrętolegle przylistkami, osadzone są pojedyncze kwiaty.

Tuż po otwarciu mają intensywny, zielono-żółty kolor, potem listki okółka zewnętrznego stają się jasnożółte , a okółka wewnętrznego złocisto-żółte.

Niemal w całym rodzaju Lycaste zewnętrzne płatki są większe i bardziej rozchylone od wewnętrznych, których układ przypomina kwiat tulipana.

Kwiaty mają średnicę 5-7,5cm i intensywnie pachną cynamonem i cytryną. Gdy pędów kwiatowych jest dużo, są one nieco drobniejsze.

Dojrzała pseudobulwa może wydać jeden lub dwa nowe przyrosty, a przy każdym z nich może pojawić się nawet do 10 pędów kwiatowych, dlatego kwitnienie rozrośniętej orchidei Lycaste aromatica może być bardzo widowiskowe.

Kwitnienie trwa od dwóch do trzech tygodni.

Widok ogólny.
 

 
Warunki uprawy

Lycaste aromatica to orchidea łatwa w uprawie, trzeba jednak spełnić jej wymagania, czyli dostosować się do jej cyklu wegetacyjnego (ciepło i wilgotno, a potem chłodniej i bardziej sucho). Od wiosny do jesieni, w okresie intensywnego wzrostu, storczyk powinien być lekko cieniowany. Podłoże nigdy nie powinno wysychać „na wiór”, tylko lekko przesychać przed kolejnym nawodnieniem. W tym czasie należy zadbać o dobre nawożenie. Na początku uprawy, w obawie przed spaleniem korzeni, dokarmiałam sztucznymi nawozami w niewielkim stężeniu - storczyk rósł wtedy dobrze, ale kwitł skromnie. Dopiero zastosowanie nawozu naturalnego spełniło moje oczekiwania co do bujnego wzrostu rośliny i jakości jej kwitnienia. Wreszcie kwiaty pojawiły się licznie, a młode przyrosty wyrosły dorodne; ich liście osiągnęły 58cm długości!
Dlatego teraz od wiosny do połowy lata stosuję gnojówkę z pokrzywy z dodatkiem ptasich odchodów – duża ilość azotu wpływa na przyrost masy zielonej. Potem, z myślą o przyszłym kwitnieniu, przechodzę na zasilanie bogatą w potas gnojówką z żywokostu.
Pod koniec jesieni liście Lycaste aromatica zaczynają opadać. To normalny objaw, wynikający z przystosowania storczyka do zmian klimatycznych zachodzących w środowisku naturalnym – do obniżonej temperatury i coraz rzadszych opadów, przy zwiększonej ilości światła. Słońca jest wtedy więcej, ponieważ część drzew w lasach traci liście. Storczyk wchodzi w okres lekkiego, zimowego spoczynku. Zatem, by cieszyć się zdrowym wzrostem i obfitym kwitnieniem, trzeba powtórzyć warunki według tego schematu.

Tę piękną orchideę uprawiam w oranżerii, gdzie panują warunki umiarkowane do ciepłych oraz wysoka wilgotność powietrza wahająca się od 65-90%. Latem temperatura jest wysoka, powyżej 26°C w dzień i około 15-20°C w nocy. Zimą temperatury są niższe i mieszczą się w zakresie 21/14°C (dzień/noc). Chłodniejszy i bardziej suchy okres zimowy jest konieczny dla właściwego spoczynku, nie powinna to być jednak całkowita i długo trwająca susza. Gdy bezlistne pseudobulwy zaczynają się zbyt mocno marszczyć, należy dostarczyć nieco wody.
Storczyk jest w mojej kolekcji od dawna: uprawiałam go w różnego typu pojemnikach: glinianych i plastikowych. Obecnie rośnie w plastikowej doniczce, w podłożu korowym o średniej granulacji z dodatkiem mchu torfowca (Sphagnum) i niewielkiej ilości węgla drzewnego.
Od wiosny do końca lata podlewam często oraz nawożę. Początkowo stosowałam przy każdym podlewaniu połowę dawki nawozu do storczyków, rozpuszczoną w deszczówce z niewielkim dodatkiem odstanej wody kranowej. Obecnie stosuję nawozy naturalne. Trudno mi podać stężenie, gdyż robię to „na oko”. W okresie intensywnego wzrostu staram nie dopuścić do całkowitego wyschnięcia podłoża. Raz na miesiąc przepłukuję podłoże czystą deszczówką, by pozbyć się nagromadzonych soli. Ważna jest wysoka wilgotność powietrza, która w czasie całego roku nie powinna spadać poniżej 70%. Dlatego roślina stoi na podstawce z kamykami i wodą (tak, aby dno doniczki nie dotykało powierzchni wody).
Na jesieni, gdy spada temperatura oraz ilość naturalnego światła, stopniowo ograniczam ilość wody. Zimą podlewam raz na 3 do 4 tygodni, zapewniając bardziej suchy okres. Od grudnia do końca lutego nie nawożę.
'