Europa-Rosarium - ogród różany w Sangerhausen

'
       Ogród w podstawowym znaczeniu to oddzielony obszar służący uprawie roślin. Zgodnie z tą definicją Europa - Rosarium, ogród-park położony w Sangerhausen, jest właśnie takim ograniczonym terenem, na którym uprawiane są róże; ilość zebranych gatunków i odmian jest tam ogromna. Jednakże z historycznego, naukowego i czysto ludzkiego punktu widzenia miejsce to jest czymś znacznie więcej niż tylko największą kolekcją róż na świecie.

      Na obszarze 13 hektarów rośnie ponad 75 000 różanych krzewów stanowiących bogaty zbiór około 8 300 gatunków i odmian, doskonale wyeksponowanych na tle otaczającej je bujnej zieleni. Ponadto w Sangerhausen na piękne parkowe otoczenie, przywodzące na myśl ogród botaniczny, składa się 320 odmian drzew, krzewów i roślin kwiatowych. Niektóre z nich są rzadkie i cenne.

Tilia platyphyllos var. laciniata	Magnolia obovata

Ogromny kwiat magnolii z bliska robi duże wrażenie; podobnie jak efektowne, parasolowato ułożone, liście.

Cały teren ogrodu jest łagodnie pofalowany - z wyżej położonych miejsc można zobaczyć malownicze okolice miasteczka Sangerhausen z charakterystyczną hałdą kopalin.

      W trakcie sezonu wegetacyjnego imponującym zbiorem roślin opiekuje się ponad 30 ogrodników. Przy czym nie ma tzw. dnia zamkniętego, służącego pracom ogrodniczym – park jest otwarty codziennie, a pracująca obsługa jest stale widoczna w ogrodowym otoczeniu.

      Głównym impulsem założycieli Rosarium w 1903 roku była ochrona zagrożonych wyginięciem gatunków róż oraz wyhodowanych ręką człowieka rozlicznych odmian krzewów różanych. Wówczas to Peter Lambert, Albert Hoffmann i Ewald Gnau, wraz z hodowcami i miłośnikami róż, połączyli swe siły, by stworzyć największą różaną kolekcję na świecie. Cel ten jest dalej realizowany i obecnie miejsce to, w połączeniu z Niemiecką Bazą Danych Genetycznych Róż, jest źródłem informacji i znanym adresem dla wielu naukowców i hodowców oraz niezwykłej urody ogrodem różanym przyciągającym wielu miłośników róż.

      Historia samego ogrodu rozpoczyna się w 1897 roku, gdy zasłużony hodowca Peter Lambert składa propozycję Niemieckiemu Towarzystwu Miłośników Róż założenia własnego rozarium, w którym zostaną zachowane stare, coraz częściej zapominane odmiany róż. Ta idea została podchwycona i wsparta przez miłośnika róż Alberta Hoffmanna. Ten, wybiegając myślą w przyszłość, zasugerował miejscowość Sangerhausen i wolny od opłat teren parku miejskiego, stanowiący doskonałą lokalizację. Sześć lat później Rosarium zostało otwarte.
      Dla rosnącej kolekcji początkowa, półtorahektarowa powierzchnia wkrótce stała się zbyt mała i teren był kilkakrotnie powiększany, tak, aby sprostać entuzjazmowi wielu miłośników róż, stale dodających już nie tylko zabytkowe, ale i coraz to nowsze odmiany. I właśnie w ten sposób powstała największa kolekcja róż na świecie. Stare, cenne gatunki są tutaj równie pieczołowicie chronione przed zniknięciem w mroku niepamięci, jak i te nowsze, stale powstające w toku prac hodowlanych i dołączające do rosnącego zbioru.
Poniższa galeria pokazuje jedynie znikomą ich część:

     Cały teren parku został podzielony na sekcje tematyczne, gdzie na ciekawie zaaranżowanych rabatach prezentowane są określone grupy róż, np. róże historyczne (portlandzkie, damasceńskie, burbońskie... itp.), wielkokwiatowe, krzaczaste róże parkowe (w tym angielskie), rabatowe (polyantha, floribunda), pnące, miniaturowe, pienne (sztamowe), a także różane rarytasy, np. zielona róża (Rosa chinensis viridiflora), róża czteropłatkowa (Rosa sericea) o ozdobnych kolcach i niezwykłe hybrydy Rosa persica (obecnie rodzaj Hulthemia).

Rosa 'Euphrates'	Rosa 'Tigris'

      Wśród nasadzeń można chodzić – po utwardzonych alejkach, trawnikach czy wysypanych korą lub wyłożonych płytami ścieżkach. Pozwala to na obserwację pięknych kwiatów z bliska – można je zobaczyć, dotknąć i powąchać. Altanki i liczne ławeczki dają zaś chwilę odpoczynku oraz możliwość podziwiania ogrodowych pejzaży z dalszej perspektywy.

      Z daleka rzucają się w oczy słupy róż pnących, które opinają też łuki i trejaże; wiotkie ramblery i klimbery o sztywniejszych  łodygach wspinają się po różnego rodzaju konstrukcjach.

Naprawdę zdumiewa bogactwo zgromadzonych gatunków i odmian, a kwitnący ogród różany dostarcza niesamowitych wrażeń. Wśród wielu krzewów znalazłam tam również niemal czarną różę! To odmiana 'Nigrette'.

      Rabaty, na których posadzono krzewy różane, są mniej lub bardziej wyniesione nad poziom gruntu, czyli nad powierzchnię otaczających trawników. Na pierwszy rzut oka gliniasta gleba wydaje się zbrylona i twarda, jest jednak wzbogacona i rozluźniona bardzo dużą ilością przekompostowanego obornika bydlęcego, dzięki czemu jest lekka i łatwo rozkruszyć ją w dłoni. Ogromne pryzmy naturalnego nawozu leżą w gospodarczej części ogrodu, gdzie nie ma wstępu, ale można zobaczyć przez ażurowy fragment ogrodzenia, jak obornik się sezonuje.
Tak skomponowane podłoże jest idealne dla róż!

Dobrze przerobiona, pulchna ziemia sięgała tak wysoko łodyg u podstaw krzewów, iż moim pierwszym wrażeniem było, że zimowe kopczyki zostały jedynie w niewielkim stopniu rozgarnięte. Lekkie i przewiewne podłoże nie powoduje jednakże „przegrzania” krzewów i, co łatwo zauważyć, wyraźnie służy ich zdrowiu.

Drugim zaskoczeniem był wygląd krzewów na rabacie z różami angielskimi Davida Austina - były  bardzo dorodne i rozłożyste.

Pomyślałam wówczas: „Cóż, nie umiem się tak zająć moimi różami. Jaka szkoda…”.
Jednak, gdy zajrzałam pod bujne korony, zobaczyłam, że bardzo blisko siebie sadzonych jest od 5 do nawet 6 róż jednej odmiany.

Zawsze uważałam, że gdy Austin dla dobrego efektu poleca sadzenie np. trzech róż jednej odmiany na 1 m², to należy posadzić krzewy w trójkącie o boku około 60cm - zmieszczą się one na tej powierzchni, a odstępy pomiędzy nimi będą właściwe. Okazuje się, że można także inaczej – nawet sześć sztuk tuż obok siebie, a potem duży odstęp do innej, podobnie posadzonej w grupie, odmiany. Odległość 120-130cm pomiędzy grupami ciasno rosnących róż zapewnia dobrą wentylację podstaw krzewów i chroni przed chorobami grzybowymi. Taki sposób sadzenia jest bardzo dobrym rozwiązaniem przy dużych powierzchniach – wielkie, rozrośnięte krzewy w parkowym otoczeniu prezentują się znakomicie!

Rosa 'Wild Edric'

      Doskonale zaprojektowany teren rozległego parku posiada kilka punktów, albo raczej miejsc widokowych, z których przed oczami odwiedzających rozciąga się prawdziwe morze kwiatów.

Są jednak momenty, gdzie to nie kolor różanych kwiatów gra pierwsze skrzypce, a zapach. Stare odmiany kwitną bowiem głównie w odcieniach różu, bieli i purpury, a kwiaty u nich nie zawsze są okazałe. Jednakże ich zapach w słoneczny dzień dosłownie wypełnia powietrze. Spacer alejkami i dróżkami pomiędzy różanymi krzewami to wielka przyjemność i niezapomniane doznanie.

      W Europa-Rosarium spotykamy zarówno różanki w starym, romantycznym stylu, jak i bardzo nowoczesne założenia.
Romantycznie...

nowocześnie...

i coś dla zwolenników ogrodów formalnych.

      Jest też część ogrodu z różami odpornymi - zdrowymi, wytrzymałymi i dobrze kwitnącymi - czyli z certyfikatem ADR (Allgemeine Deutsche Rosenprüfung).

Na terenie całego parku rozmieszczone są dzieła sztuki. Pięknie współgrają one z różanym otoczeniem.

W samym środku Europa-Rosarium umieszczono nawet niewielką pasiekę. Na tak ukwieconym terenie, a są tu przecież nie tylko róże, pszczołom z pewnością nie zabraknie pożywienia!

      Warto zobaczyć ogród skalny i rozciągający się ze szczytu wzgórza wspaniały widok. Gatunki roślin górskich przeplatają się z różami miniaturowymi. Zupełnie inny klimat zapewnia z kolei cienisty wąwóz z płynącym kaskadami potokiem - na jego brzegach rosną skupiska cieniolubnych rododendronów.

      Na terenie parku-ogrodu są kawiarnie i restauracje, gdzie można smacznie zjeść i wzmocnić się filiżanką kawy, a w gorące dni ochłodzić lodowym deserem. A wszystko to z pięknymi różanymi widokami.

Są również atrakcje dla dzieci.

     Tuż przy Rosarium działa sklep, w którym sprzedawane są różne produkty – wszystkie powiązane tematyką z różami. Oczywiście można także nabyć piękne krzewy różane w kontenerach. Jakość oferowanych roślin jest znakomita!

      A oto moja pamiątka z pobytu w pięknym Europa-Rosarium. Mrozoodporna, wytrzymała oraz niezwykle pachnąca róża krzaczasta 'Paula Vapelle', o delikatnych kwiatach w moim ulubionym kremowo-zielonym odcieniu. Wracając do pobliskiego hotelu i niosąc różę w rękach, szłam otoczona jej wspaniałym zapachem.

Rosa 'Paula Vapelle' (R. spinosissima 'Stanwell Perpetual' x R. pimpinellifolia L.)

     Europa Rosarium trzeba koniecznie zobaczyć - wspaniałe róże, zestawione w malarskie krajobrazy i dopełnione otwartą ekspozycją dzieł sztuki, bez wątpienia oczarują każdego odwiedzającego!
Wstęp do ogrodu jest płatny – można skorzystać z biletów dwudniowych lub rodzinnych, a dla wycieczek są bilety grupowe. Z parku obok Europa-Rosarium można korzystać bez opłat.