Arboretum im. Mieczysława Wilczkiewicza w Lądku Zdroju

       To jeden z najmłodszych ogrodów dendrologicznych w Polsce - powstał w latach 70-tych ubiegłego wieku. Założony został na terenie lasów komunalnych miasta Lądka Zdroju, wzdłuż górnego biegu Jadwiżanki, potoku spływającego niewielką doliną między szczytami Trojaka i Królówki. Geograficznie obszar ten leży w Górach Złotych, wchodzących w skład Sudetów Wschodnich, na wysokości 475-500m n.p.m. Jest to najwyżej położony ogród dendrologiczny w naszym kraju.
      W 1972 roku, w wyniku starań Mieczysława Wilczkiewicza (1913-1994), z kompleksu leśnego oddzielono fragment o powierzchni 0,64ha. Potem, w 1973 roku, zadecydowano o powiększeniu  wydzielonego terenu o 1,39ha. W tym celu został usunięty starodrzew świerkowy, pozostawiono natomiast wielkie, kilkusetletnie drzewa pomnikowe – dęby, buki, sosny i jodły. Stały się one cenną osnową powstającego arboretum. Wokół wiekowych, rodzimych drzew powstały nowe nasadzenia pełne dendrologicznych ciekawostek.
Przedsięwzięciu od początku patronowały władze miasta, a pieczę nad wszystkim trzymał Mieczysław Wilczkiewicz, pochodzący z Przemyśla wielki pasjonat i miłośnik drzew, z zawodu leśnik-szkółkarz. Jego studia leśnicze, rozpoczęte na Uniwersytecie im. Jana Kazimierza we Lwowie, przerwała wojna. Dokończył je w latach 50-tych na Wydziale Leśnym Akademii Rolniczej w Poznaniu. Dzięki licznym kontaktom z pracownikami arboretów i ogrodów botanicznych (krajowych i zagranicznych) sprowadzał nasiona i sadzonki drzew. Zakładając Arboretum w Lądku Zdroju bazował na własnym materiale szkółkarskim.
Prace prowadzono intensywnie - do 1976r. powstała bogata kolekcja drzew i krzewów, przy sadzeniu której pomagała młodzież szkolna oraz mieszkańcy Lądka. Na pagórkowatym terenie, poprzecinanym nie tylko potokiem Jadwiżanki lecz również pomniejszymi strumykami, powstał park z licznymi ścieżkami, mostkami, schodkami i punktem widokowym.

Mostek nad Jadwiżanką

Całość założenia wygląda bardzo naturalnie, gdyż ingerencja w leśny ekosystem była (i nadal jest) niewielka. Powstało urokliwe miejsce, gdzie można spacerować w orzeźwiającym cieniu drzew, słuchać śpiewu ptaków, odpocząć na ławeczkach, podziwiać urozmaiconą rzeźbę terenu. Niemal w każdym punkcie trasy spacerowej słychać kojące szemranie strumyków, a także głośniejszy plusk wartkiego potoku, spływającego kaskadami po kamieniach.

      Chyba najpiękniej jest tam na przełomie wiosny i lata, gdy kwitną kwasolubne azalie i różaneczniki. I choć w tym rejonie Polski sezon wegetacyjny zaczyna się później i nie trwa długo (od trzeciej dekady kwietnia do połowy października), to w zacisznej dolinie, przy wysokiej wilgotności powietrza i gleby krzewy mają się znakomicie! Czas kwitnienia rododendronów przypada na koniec maja/ początek czerwca.

     W arboretum zgromadzono okazy drzew i krzewów występujące naturalnie na ciepłym południu Europy, w Ameryce Północnej i Południowej, w Afryce oraz w Azji – Chinach, Korei, Japonii - takie jak: szydlica japońska, mamutowiec olbrzymi, sosna Jeffreya, sosna dalmatyńska, cedrzyniec kalifornijski, świerk kaukaski, wężowy, sitkajski, klon palmowy, korkowiec amurski i wiele innych. Ich umiejscowienie jest zaznaczone na parkowej mapie, stojącej tuż za punktem sprzedaży biletów.

Największe wrażenie wywarł na mnie potężny świerk pospolity odmiany wężowej, o długich, zwisających pędach. Szacuje się, że pochodzi jeszcze sprzed 1853r.!

Kolorem listowia zadziwia lilak josiki, przewieszający się łukiem nad żwirową alejką. Arboretum odwiedziłam pod koniec maja i bez był dopiero w pąkach. Szkoda, że nie miałam możliwości ujrzeć kwitnącego krzewu, gdyż zestawienie barwy kwiatów i liści jest z pewnością nietuzinkowe.

      Z upływem lat, po śmierci oddanego opiekuna, kolekcja wyraźnie podupadła i z kilku setek gatunków i ciekawych odmian zgromadzonych wcześniej, ostatnia inwentaryzacja, przeprowadzona w 1997 roku, wykazała obecność zaledwie stu pięćdziesięciu taksonów. Wielka szkoda!
W miarę możliwości dosadzane są jednak nowe egzemplarze. Swój wkład wnoszą także osoby prywatne, np. fundatorką sporej liczby roślin jest pani Ewa Zadora, będąca przewodnikiem sudeckim. Jest więc nadzieja na powiększenie zbioru roślin, jeśli wspierających będzie więcej.
      Ten ogród dendrologiczny jest ciekawym miejscem, a zgromadzona kolekcja godna uwagi, dlatego goszcząc w Lądku Zdroju warto go odwiedzić. Zwiedzanie dostępne jest od maja do października we wszystkie dni tygodnia oprócz poniedziałków,  w godzinach od 10.00 do 18.00. Wstęp jest płatny.

Źródło Jadwigi

      Zachęcam, by po opuszczeniu Arboretum nie rezygnować z dalszego zwiedzania okolicy i skierować się w lewo, trasą prowadzącą pod górę. Po około 100-metrowym spacerze dochodzi się do ogólnie dostępnego źródła Jadwigi.

      Święta Jadwiga zajmuje szczególne miejsce w historii Śląska. Była małżonką Henryka I Brodatego. Para książęca rozpoczęła panowanie w 1202 roku. Jadwiga, mimo, że należała do śląskiej monarchii, prowadziła skromne życie. Stroje książęce nosiła tylko podczas uroczystości, na co dzień chodziła boso, spała na twardym posłaniu, nie jadła mięsa i piła wyłącznie wodę. Przypisuję się jej fundację licznych obiektów, m. in. klasztoru żeńskiego w Trzebnicy, klasztoru franciszkanów, szpitala Świętego Ducha i kościoła św. Elżbiety we Wrocławiu. Księżna zmarła w 1243 roku, a już w 1267r. uznano ją świętą.

      Źródło Jadwigi jest ujęciem zwykłej, smacznej wody, usytuowanym na wysokości 488m n.p.m., pomiędzy „Drogą Leśną”, a położoną niżej szeroką, utwardzoną „Promenadą Jadwigi”. Kiedyś zasilało ono wodociągi miejskie. W 1911r. dwaj bracia, znani przemysłowcy z Berlina - G. i M. Braunowie - ufundowali kamienną obudowę źródła (Hedwigs-Quelle). Uczynili to w dowód wdzięczności za udaną kurację. Pomnik w formie fontanny z zapleckiem oraz dwiema ławami z zapleckami ozdobiony był popiersiem św. Jadwigi Śląskiej w habicie zakonnym, trzymającej w ręku miniaturę trzebnickiej bazyliki. Podupadły z upływem czasu obiekt został w 2009 roku gruntownie odnowiony.

      Miejsce otoczone jest lasem świerkowo-bukowym. W pobliżu znajdują się różnego typu trasy turystyczne (wędrówkowe, spacerowe, kuracyjne), o których przebiegu informuje tablica. Można je pokonać pieszo lub rowerem.